बिरगंज असोज २० – आज शारदीय नवरात्रको चौथो दिन, वैदिक सनातन धर्म अनुसार माता कूष्माण्डाको पूजा विशेष धार्मिक विधि र श्रद्धाका साथ गरिँदैछ। नवरात्रको प्रत्येक दिन देवी दुर्गाका विभिन्न नौ रूपहरूको पूजा गरिन्छ, जसमा चौथो दिनको पूजा माता कूष्माण्डालाई समर्पित हुन्छ। उनी दुर्गा माताको चौथो स्वरूप हुन्, जसले ब्रह्माण्डको सृष्टि गरेको धार्मिक मान्यता रहेको छ।

माता कूष्माण्डाको महत्त्व

वैदिक मान्यताअनुसार, माता कूष्माण्डा सम्पूर्ण सृष्टिको उत्पत्तिकर्ता देवीका रूपमा चिनिन्छिन्। पौराणिक कथाहरूमा उल्लेख गरिएअनुसार, जब ब्रह्माण्डमा केही पनि अस्तित्वमा थिएन, माता कूष्माण्डाले आफ्नो हल्का मुस्कानले सम्पूर्ण ब्रह्माण्डको सृष्टि गरिन्। उनको नाम ‘कूष्माण्डा’ पनि यसैसँग सम्बन्धित छ, जसको अर्थ ‘कुम्हडो’ (फल) र ‘अण्ड’ (ब्रह्माण्ड) बाट आएको हो, जसले उनी ब्रह्माण्डको सर्जक हुनुभएको संकेत गर्दछ।

माता कूष्माण्डा आठ हात भएकी देवी हुन्। उनका हातहरूमा कमल, चक्र, गदा, धनुष, बाण, कमण्डलु, अमृतकलश, र जापमाला धारण गरिएको छ, जुन शक्ति र ज्ञानको प्रतीक हो। उनका यी सबै प्रतीकहरूले उनी सम्पूर्ण सृष्टिको संरक्षक र पालनकर्ता भएकी बताउँछन्। माता कूष्माण्डाको कृपा पाउँदा जीवनमा रोग, दु:ख र अशान्ति हटेर सुख, शान्ति र समृद्धि प्राप्त हुन्छ भन्ने धार्मिक विश्वास रहेको छ।

पूजा विधि र धार्मिक आस्था

आजको दिन माता कूष्माण्डाको विशेष पूजा विधि अनुसार घर–घरमा तथा मन्दिरहरूमा भक्तजनहरूले दुर्गासप्तशती पाठ, माता कूष्माण्डाको स्तुति र आरती गरिरहेका छन्। विशेष रूपमा यो दिन पूजामा कुम्हडो (कूष्माण्ड) फल चढाउने परम्परा छ, जसले देवीलाई प्रसन्न गराउँछ भन्ने विश्वास गरिन्छ।

वैदिक सनातन धर्ममा यो दिनको पूजा आत्मबल, स्वास्थ्य, र समृद्धिका लागि महत्वपूर्ण मानिन्छ। यस दिनको व्रत र पूजाले मानसिक शान्ति प्राप्त हुने, शारीरिक कष्टहरू निवारण हुने र दीर्घायु प्राप्त हुने धार्मिक आस्था रहेको छ। माता कूष्माण्डाको कृपाले जीवनमा नयाँ उर्जा प्राप्त हुने र कठिन परिस्थितिहरू सजिलै पार गर्न सकिने मान्यता छ।

धार्मिक स्थलहरूमा विशेष पूजा

देशभरका विभिन्न शक्तिपीठ र मन्दिरहरूमा आज भक्तजनहरूले माता कूष्माण्डाको पूजा गरी विशेष आस्था प्रकट गरेका छन्। काठमाडौँको दक्षिणकाली, गोरखाको मनकामना, धरानको दन्तकालीलगायतका मन्दिरहरूमा विशेष पूजा, भजन, र आरतीको आयोजना गरिएको छ। भक्तजनहरूले माता कूष्माण्डासँग जीवनमा शान्ति, समृद्धि र सफलताको कामना गरिरहेका छन्।

नवरात्रको चौथो दिनलाई आत्मिक उन्नति र सकारात्मक उर्जाका लागि महत्वपूर्ण मानिन्छ, र भक्तजनहरूले माताको कृपा प्राप्त गर्न श्रद्धापूर्वक व्रत र पूजा गरिरहेका छन्।